W świecie przesyconym negatywnymi informacjami i oszczerstwami, nie mam zamiaru dorzucać oliwy do tego ognia. Czasem jednak warto przyjrzeć się pojęciu, które jest negatywne. Nie robię tego, by „piętnować” tych, których określenie to dotyczy, ale żebyśmy mogli przyjrzeć się, czy nie dotyczy one nas samych.

Właśnie o „piętnowaniu” chcę dziś opowiedzieć. „Piętnować” kogoś, czyli przypalać, krzywdzić, ale dla większego dobra – w celu zatamowania zła, które wypływa z tej osoby. Piętnujemy kogoś, w naszym mniemaniu, złego lub za rzekome zło, które popełnia, by grzech ten nie rozlewał się na społeczność. Prawo polskie piętnuje morderstwa, korupcję i narkomanię.

Niestety często piętnujemy niewinne osoby, działając w dobrych intencjach, ale z braku wiedzy, może i głupoty, kierując się lękiem i fałszywymi przesłankami. Przykładem mogą być małżeństwa, które nie mają ślubu, a których religijne kościoły boją się jak samego diabła.

W jednym z ostatnich wpisów pt. Tacy będą zabraniać zawierania małżeństw, cytowałem poniższy fragment:

A Duch Boży mówi wyraźnie, że w czasach ostatecznych ludzie będą odstępować od wiary oraz lgnąć do duchów zwodniczych i nauk diabelskich głoszonych przez obłudnych kłamców, którzy piętnują własne sumienia.

1 List do Tymoteusza 4:1

Przy okazji chciałem podziękować Masterowi, że ktoś kliknął “W pytę” (serduszko) pod kazankiem, bo to dużo dla mnie znaczy. Ciesz się, że ktoś docenia moją pracę.

W tamtym wpisie skupiłem się na kilku innych słowach. Dziś chciałbym rozwinąć co kryje się pod pojęciem “piętnują”.

Piętnują (kautēriazō) własne sumienia

Kεκαυτηριασμένων to forma czasownika „καυτηριάζω” (kautēriazō). Od niego pochodzi też nasze współczesne słowo „kauteryzacja” – czyli przypalanie rany żelazem (żeby zatrzymać krwawienie lub zniszczyć tkankę).

Kauteryzacja (inaczej przyżeganie) to zabieg leczniczy, który polega na termicznym lub chemicznym koagulowaniu tkanek. Jest stosowana do zatrzymania krwawień, usuwania rozrostów tkankowych (np. brodawek) lub innych zmian patologicznych. 

Dosłownie więc: „κεκαυτηριασμένων” = przypalających (wypalających) sumienie.

W gramatyce greckiej:

• czas przeszły perfect (participium)
• strona bierna – czyli coś zostało przypalone
• liczba mnoga – odnosi się do ludzi

Obłuda

Paweł w liście do Tymoteusza pisze “…obłudnych kłamców, którzy piętnują własne sumienia…”. Obłudnych, czyli jakich? Obłuda oznacza cechę moralnego wynoszenia się ponad innymi. Ludzie, którzy uważają, że mają moralny mandat do patrzenia na innych z góry to obłudnicy. Obłuda bierze się w religii właśnie z przypalania swojego sumienia. Przypalanie sumienia następuje w formie wymyślania absurdalnych czynności, które rzekomo mają zniwelować wyrządzane zło.

“Ktoś się rozwiódł, więc jest wszetecznikiem, ale JA unieważniłem małżeństwo zgodnie z katolickimi przepisami, więc tak jakbym nigdy nie zgrzeszył rozwodem” – piętnuje swoje sumienie obłudnik. “Ja poszczę w piątek, ja chodzę na mszę co niedzielę, a może i częściej, ja odmawiam pacierze, a inni, którzy tego nie robią, są gorsi ode mnie” – wynosi się ponad innymi pobożny człowiek, stając się obłudnikiem.

Obłudnik jest kłamcą, bo nikt nie jest wyżej od drugiego człowieka przez swoje uczynki. Tylko w Chrystusie jesteśmy święci, ale też nie daje nam to mandatu do patrzenia na innych z góry, jako moralnie wyższych. Jak ktoś uważa, że jest w Chrystusie, czy nie powinien przebaczać innym i być adwokatem grzeszników, jak Chrystus przebaczył nam, zapłacił za nasze winy i nas broni przed oskarżycielami?

Sumienie religijnych obłudników zostało stępione, jakby przypalone gorącym żelazem – nie odczuwają już moralnego bólu, winy, skruchy. Ich wnętrze zostało „wypalone” – stracili wrażliwość duchową. Myślą, że dzięki wymyślonym przez przewodników religijnych, przypieczętowanym tradycjami czynnościom, “odpokutowali”. Oszukują się lub raczej są oszukiwani przez religię w której, często od pokoleń, bezmyślnie tkwią.

Literatura starożytna

Słowo „κεκαυτηριασμένων” (kekautēriasmenōn), pochodzące od czasownika „καυτηριάζω” (kautēriazō), jest rzadko używane w literaturze starożytnej. Jednakże jego podstawowa forma, „καυτηριάζω”, występuje w kontekście medycznym, zwłaszcza u starożytnych lekarzy takich jak Hipokrates i Galen.

Hipokrates – W jego pismach medycznych, takich jak Corpus Hippocraticum, czasownik „καυτηριάζω” odnosi się do praktyki kauteryzacji, czyli przypalania tkanek w celach leczniczych, na przykład do tamowania krwawienia lub usuwania zmian chorobowych.

Galen – Rzymski lekarz greckiego pochodzenia, w swoich dziełach medycznych, również używał tego terminu w kontekście procedur medycznych związanych z przypalaniem tkanek.

W literaturze filozoficznej i retorycznej, czasownik „καυτηριάζω” mógł być używany metaforycznie, aby opisać proces tłumienia emocji lub pragnień, podobnie jak w 1 Liście do Tymoteusza 4:2, gdzie odnosi się do stępienia sumienia.

Choć forma „κεκαυτηριασμένων” jest specyficzna dla 1 Tymoteusza 4:2, jej rdzeń „καυτηριάζω” był znany w literaturze starożytnej, głównie w kontekście medycznym, ale także jako metafora duchowego stępienia.

Podsumowanie

Myślę, że doskonałym obrazem piętnowania sumienia jest samobiczowanie, które mnisi stosowali w średniowieczu i może nawet do dzisiaj. Rzekomo przez samookaleczenia płacili za swoje grzechy, uważając się następnie za lepszych w stosunku do tych, którzy nie karali się w ten sposób. Jakim cudem rozrywanie własnej tkanki skórnej na plecach miałoby cofnąć skutki popełnianych przez nich nadużyć seksualnych, czy wykorzystywania biednych do karmienia ich bezrobotnych rąk? Nie wiem, ale rzeczywiście sumienia mieli dzięki temu skutecznie otępiałe, zupełnie jak swoje przeposzczone mózgi.