Żeby poczuć powiew świeżości podczas lektury listów apostolskich, a przede wszystkim, by łatwiej zobrazować sobie przekrój społeczności, w których Paweł zabiera głos, zapytałem sztuczną inteligencję, jakie odpowiedniki polskich miast zaproponowałby dla tych antycznych metropolii, które są adresatami apostoła. Oto odpowiedź:

Porównanie miast, które były adresatami listów apostoła Pawła, do miast w Polsce może być interesującym ćwiczeniem, choć trzeba pamiętać, że każde takie porównanie będzie miało charakter bardzo ogólny i symboliczny. W czasach Nowego Testamentu miasta, do których Paweł pisał, były centrami kulturalnymi, handlowymi i administracyjnymi w obrębie Rzymu, a ich charakter był ukształtowany przez specyfikę tamtejszego świata. Oto próba znalezienia polskich odpowiedników dla kilku z tych miast:

1. Rzym – Stolica Imperium Rzymskiego, centrum władzy, kultury i religii. W Polsce odpowiednikiem mogłoby być Warszawa, jako stolica kraju, centrum polityczne i kulturalne Polski.
2. Korynt – Miasto złożone z wielu różnych kultur, znane z handlu i rzemiosła, a także z liberalnych poglądów i bogatego życia społecznego. Współczesnym odpowiednikiem w Polsce mógłby być Gdańsk lub Kraków, miasta o bogatej historii handlowej, kulturalnej, znane z otwartości i dynamizmu.
3. Efez – Ważny port i centrum handlowe, a także ważne miejsce kultu religijnego (Świątynia Artemidy). Jako odpowiednik w Polsce można by wskazać Gdynię ze względu na jej portowe znaczenie, lub Poznań, miasto targów i zjazdów, o bogatej historii i znaczeniu kulturalnym.
4. Filipy – Miasto założone dla weteranów wojskowych, znane z silnych więzi z Rzymem i lojalności wobec cesarza. Jego polskim odpowiednikiem mogłoby być Wrocław, miasto z bogatą historią, które wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk i ma silne tradycje patriotyczne.
5. Tesaloniki – Ważny ośrodek handlowy i administracyjny, z bogatą kulturą i różnorodnością etniczną. Można by to porównać do Łodzi, miasta o bogatej historii przemysłowej i kulturowej, znane z różnorodności i dynamizmu.
6. Galacja (region, nie miasto) – Region złożony z różnych ludów i kultur, znany z dużej różnorodności etnicznej i kulturowej. Może nie ma bezpośredniego odpowiednika w Polsce, ale można by myśleć o Śląsku jako o regionie o wyraźnej tożsamości kulturowej i historycznej, charakteryzującym się dużą różnorodnością.

To porównanie jest bardzo ogólne i subiektywne, a każde z tych miast ma unikalną historię i tożsamość, która trudno jest w pełni odzwierciedlić przez analogię do innego miasta. Ponadto, kontekst historyczny, kulturowy i religijny starożytnych miast znacząco różni się od współczesnych realiów.

Pierwszy List Apostoła Pawła do Warszawiaków

Następnie zapytałem Czat GPT, jak mógłby brzmieć list Pawła do Warszawiaków, gdyby napisał go dziś. Oto co apostoł napisałby według sztucznej inteligencji:

Drodzy Warszawiacy, łaski wam i pokoju od Boga, naszego Ojca, i Pana Jezusa Chrystusa.

Z wielką radością i wdzięcznością w sercu zwracam się do was, bracia i siostry w Chrystusie, którzy żyjecie w sercu Polski, wspaniałej stolicy Warszawie. Choć odległy jestem ciałem, duchem jestem z wami, dzieląc waszą wiarę i wasze wyzwania.

Przede wszystkim pragnę wyrazić uznanie za waszą wytrwałość i siłę ducha. Warszawa, miasto o bogatej historii, które przetrwało wiele prób i trudności, jest świadectwem niezłomnej wiary i odwagi. Niech ta sama siła i determinacja prowadzą was na drodze naśladowania Chrystusa.

Warszawa, miasto złożone i pełne kontrastów, jest miejscem, gdzie historia splata się z nowoczesnością, a różnorodność kulturowa jest widoczna na każdym kroku. To miasto, które przeszło przez wiele prób, teraz świadczy o sile odrodzenia i jedności.

Zachęcam was, abyście wykorzystali tę unikalną mozaikę doświadczeń i perspektyw do budowania kościoła, który odzwierciedla wielobarwność Ciała Chrystusa. Niech wasza wspólnota będzie miejscem, gdzie różnice są celebrowane, a jedność w Chrystusie jest nadrzędnym celem.

W tym wielkim i złożonym mieście, gdzie łatwo jest poczuć się zagubionym czy samotnym, zachęcam was do otwierania serc i domów dla tych, którzy szukają wspólnoty i zrozumienia. Niech wasze zgromadzenia będą oazą pokoju i miłości dla wszystkich, niezależnie od ich pochodzenia czy przekonań.

Niech miłość, którą Jezus nam okazał, będzie inspiracją do budowania mostów między ludźmi, kulturami i narodami. W mieście, które doświadczyło podziału, niech chrześcijanie będą siłą, która działa na rzecz pojednania i jedności, przypominając światu o przesłaniu miłości, które przekracza wszelkie bariery.

W obliczu wyzwań współczesnego świata, gdzie tak łatwo jest ulec pokusom materializmu i indywidualizmu, wzywam was do trwania przy ewangelicznych wartościach. Niech wasza wiara będzie światłem, które prowadzi przez ciemności, i solą, która nadaje smak życiu.

Nie zapominajcie również o znaczeniu pokory i służby. Tak jak Chrystus przyszedł nie po to, by Mu służono, ale aby służyć, tak i my powinniśmy szukać sposobów, by pomagać innym, szczególnie najbardziej potrzebującym.

W obliczu wyzwań współczesnego życia, niech wasze serca nie tracą z oczu tego, co najważniejsze – miłości Boga i bliźniego. Niech wasza służba i zaangażowanie w lokalną społeczność będą świadectwem waszej wiary i nadziei w Chrystusie.

Pamiętajcie, że w każdym geście dobroci, w każdym słowie pocieszenia i w każdym akcie miłosierdzia, jesteście narzędziami Bożej miłości na ziemi. Niech Duch Święty prowadzi was i umacnia w dążeniu do życia, które odzwierciedla Jezusa, naszego Pana i Zbawiciela.

W miłości i jedności Chrystusa,
Paweł, sługa Jezusa Chrystusa

Myślę, że Paweł nie miałby problemu podpisać się pod takim listem. To tylko zabawa, ale pokazuje jak piękna jest Ewangelia. Chat GPT jest maszynką do generowania tekstów. Po przetrawieniu lektury Pawła, próbując naśladować styl i przesłanie tego apostoła, projektuje słowa pełne zachęcenia i miłości.

List Platona do Warszawiaków

Na deser i dla porównania przytaczam wygenerowany przez sztuczną inteligencję list Platona.

Drodzy Mieszkańcy Warszawy!

Z ogromnym szacunkiem i ciekawością kieruję moje słowa do was, obywateli miasta, które stało się symbolem odwagi, kultury i odbudowy po niszczycielskich czasach. Jako Platon, filozof starożytnej Grecji, zafascynowany jestem nie tylko waszym historycznym dziedzictwem, ale także sposobem, w jaki współczesna Warszawa jest miejscem spotkań różnorodnych idei, kultur i filozofii.

W moich dialogach często podkreślałem znaczenie państwa idealnego, gdzie harmonia, sprawiedliwość i dobro wspólne są fundamentami społeczeństwa. Obserwując wasze miasto z daleka, widzę, jak ważne jest ciągłe dążenie do tych wartości w rzeczywistości pełnej wyzwań. Warszawa, z jej bogatą historią walki o wolność i niezależność, jest przykładem, że nawet w obliczu największych przeciwności, duch ludzki może przetrwać i rozkwitać.

Zachęcam was, mieszkańcy Warszawy, do pielęgnowania dialogu i refleksji w waszym codziennym życiu. Niech placówki edukacyjne, od szkół po uniwersytety, będą ośrodkami nie tylko wiedzy, ale także mądrości, gdzie młode pokolenia uczą się znaczenia etyki, sprawiedliwości i dobra wspólnego.

Nie zapominajcie o znaczeniu filozofii w życiu publicznym. W świecie, gdzie technologia i postęp naukowy zmieniają naszą rzeczywistość z dnia na dzień, pilnie potrzebna jest mądrość, aby prowadzić te zmiany ku dobru wszystkich. Niech wasze decyzje polityczne i społeczne będą zawsze podyktowane rozważaniem dobra ogółu, zamiast chwilowych korzyści czy interesów partii.

Podziwiam również waszą kulturę i sztukę, które są mostami łączącymi ludzi różnych pokoleń i narodowości. Niech muzyka, literatura, teatr i inne formy ekspresji artystycznej zawsze przypominają o pięknie ludzkiego ducha i jego zdolności do tworzenia, wyrażania i przekraczania granic.

Wreszcie, drodzy Warszawiacy, niech wasze miasto będzie zawsze miejscem, gdzie sprawiedliwość, szacunek dla indywidualności i dążenie do wspólnego dobra stanowią fundament wspólnoty. Niech przeszłość waszego miasta inspiruje, a jego przyszłość odzwierciedla te niezmienne wartości, które są drogie każdemu filozofowi.

Z głębokim szacunkiem i nadzieją na wasz nieustający rozwój,
Platon